Ukrayna İsimleri: Kökenleri ve Anlamları
Ukrayna, tarihi boyunca birçok isimle anılmıştır. Bu isimlerin kökenleri ve anlamları, ülkenin kültürü ve tarihiyle doğrudan ilişkilidir. Bu makalede, Ukrayna’nın farklı dönemlerinde kullanılan isimleri ve bunların anlamları incelenecektir.
Giriş
– Ukrayna’nın bugünkü adının kökeni nedir?
– Ukrayna’nın geçmişte kullandığı farklı isimler nelerdir?
Kiev Rus Dönemi İsimleri
– Kievan Rus nedir?
– Kievan Rus döneminde Ukrayna’ya verilen isimler nelerdir?
– Rusya ve Ukrayna terimlerinin kökenleri
Altın Orda Dönemi İsimleri
– Altın Orda nedir?
– Altın Orda döneminde Ukrayna’ya verilen isimler nelerdir?
– Tatar-Mongol İstilası sonrası Ukrayna’da yaşanan değişimler
Lehistan-Litvanya Dönemi İsimleri
– Lehistan-Litvanya Birliği nedir?
– Lehistan-Litvanya döneminde Ukrayna’ya verilen isimler nelerdir?
– Ukrayna’nın Polonya-Litvanya etkisi altındaki dönemi
Rus İmparatorluğu Dönemi İsimleri
– Rus İmparatorluğu’nun Ukrayna’yı ilhakı
– Rus İmparatorluğu döneminde Ukrayna’ya verilen isimler nelerdir?
– Malorossiya ve Ukrayna terimlerinin kullanımı
Sovyet Dönemi İsimleri
– Sovyetler Birliği’nin Ukrayna’yı ilhakı
– Sovyet döneminde Ukrayna’ya verilen isimler nelerdir?
– Ukrayna SSCB içindeki konumu
Bağımsızlık Sonrası İsimlendirme
– Ukrayna’nın bağımsızlığı sonrası isimlendirme tartışmaları
– Ukrayna teriminin resmi olarak kabul edilmesi
– Diğer isimlendirme önerileri ve tartışmaları
Sonuç
– Ukrayna’nın farklı dönemlerinde kullanılan isimlerinin incelenmesi
– Ukrayna isimlendirmesi üzerine yapılan tartışmaların önemi
– Ukrayna’nın kültürel ve tarihi mirasının yansıması olarak isimlendirme pratiği
Ukrayna İsimleri: Tarih Boyunca Değişen İsimler
Ukrayna, tarihi boyunca birçok isimle anılmıştır. Bu isimlerin kökenleri ve anlamları, ülkenin kültürü ve tarihiyle doğrudan ilişkilidir. Ukrayna’nın bugünkü adı, tarihi boyunca kullanılan farklı isimlerin birleşmesinden oluşmuştur. Bu makalede, Ukrayna’nın geçmişte kullandığı farklı isimler ve bunların kökenleri incelenecektir.
Kiev Rus Dönemi İsimleri
Kievan Rus, 9. yüzyılın sonlarında Kiev’de kurulmuş bir devlettir. Kievan Rus döneminde, bugünkü Ukrayna toprakları Rusya terimi ile anılıyordu. Rusya, esasen Doğu Slav halklarının yaşadığı bölgeyi ifade ediyordu. Ancak bu terim, zamanla özellikle Moskova’nın güçlenmesi ile Rus İmparatorluğu’nun siyasi kontrolü altındaki bir bölgeyi ifade etmeye başladı.
Altın Orda Dönemi Altın Orda Dönemi İsimleri
13. yüzyılda Moğol İmparatorluğu tarafından kurulan Altın Orda Devleti, bugünkü Ukrayna’nın kuzey bölgesinin tamamını ve güney bölgesinin bir kısmını kapsıyordu. Altın Orda döneminde, bugünkü Ukrayna toprakları Desht-i Kipchak (Kıpçak Bozkırı) olarak anılıyordu. Bu terim, Kıpçak Türkleri’nin yaşadığı bozkırları ifade ediyordu.
Altın Orda Devleti, Kiev Rus Prensliği’ni de kontrolü altına almıştı. Ancak, Rusya’ya verilen isimle birlikte Ukrayna da Rus kimliğine dahil edildi. Altın Orda dönemi, Ukrayna tarihinde önemli bir dönüm noktasıdır, çünkü bu dönemde Moğol etkisi altında kalmış ve Türk kültürüyle yoğrulmuştur.
Lehistan-Litvanya Dönemi İsimleri
14. yüzyılda Polonya Krallığı ile Litvanya Büyük Dükalığı’nın birleşmesiyle oluşan Lehistan-Litvanya Birliği, bugünkü Ukrayna topraklarının büyük bir bölümünü kontrolü altına almıştı. Lehistan-Litvanya döneminde, bugünkü Ukrayna toprakları Rusya Küçük olarak anılıyordu. Bu terim, Ukrayna topraklarının tarihsel olarak Kiev Rusya’sını oluşturan bölümlerinin bir parçası olduğunu ifade ediyordu.
Lehistan-Litvanya Birliği’nin Ukrayna üzerindeki kontrolü, Ukrayna’da Polonya-Litvanya etkisi altında bir dönemi başlattı. Bu dönemde Ukrayna kültüründe ve dilinde Polonya ve Litvanya etkisi görülebilir. Ancak, bu dönemde Ukrayna milliyetçiliği de gelişmeye başladı.
Rus İmparatorluğu Dönemi İsimleri
17. yüzyılda Lehistan-Litvanya Birliği’nin zayıflamasıyla Rus İmparatorluğu Ukrayna’yı ilhak etti. Rus İmparatorluğu döneminde, bugünkü Ukrayna toprakları Malorossiya (Küçük Rusya) olarak adlandırıldı. Bu terim, Rus İmparatorluğu’nun Ukrayna’yı sadece küçük bir parça olarak gördüğünü ve Ukrayna’nın Rusya’nın bir parçası olduğunu ifade ediyordu.
Rus İmparatorluğu döneminde Ukrayna kültürü ve dilinde Rus etkisi görülebilir. Ancak, Ukrayna milliyetçiliği de bu dönemde güçlenmeye başlamıştı. 19. yüzyılda Ukrayna milli bilincinin gelişmesi, Rus İmparatorluğu’nun Ukrayna üzerindeki kontrolünü zayıflatmıştır.
Sovyet Dönemi İsimleri
1917’de Ekim Devrimi sonrası kurulan Sovyetler Birliği, Ukrayna’yı da ilhak etti. Sovyet döneminde, bugünkü Ukrayna toprakları Ukrayna Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti olarak adlandırıldı. Bu terim, Ukrayna’nın Sovyetler Birliği’nin bir parçası olduğunu ve sosyalist ideolojinin Ukrayna’ya hakim olduğunu ifade ediyordu.
Sovyet dönemi, Ukrayna kültüründe ve dilinde büyük bir değişime neden oldu. Ukrayna dilinin kullanımı kısıtlandı ve Rusça daha yaygın hale geldi. Ancak, Sovyet dönemi Ukrayna’da da milliyetçilik hareketlerinin yükselişine neden oldu.
Bağımsızlık Sonrası İsimlendirme
1991 yılında Sovyetler Birliği’nin dağılmasıyla Ukrayna bağımsızlığını ilan etti. Bağımsızlık sonrası isimlendirme tartışmaları yaşandı. Ukrayna terimi, resmi olarak kabul edildi. Bu terim, Ukrayna’nın bağımsız bir ülke olduğunu ve tarihsel olarak Kiev Rusya’sının bir parçası olduğunu ifade ediyor.
Bağımsızlık sonrası isimlendirme tartışmaları arasında Rusya-Ukrayna, Kiev Rusya’sı, Galitsiya-Volhinya, Tavrida gibi farklı öneriler de yer aldı. Ancak, Ukrayna terimi ulusal kimlik ve bağımsızlık sembolü haline gelmiştir.
Sonuç
Ukrayna’nın tarihi boyunca kullanılan farklı isimleri, ülkenin kültürü ve tarihini yansıtmaktadır. Ukrayna isimlendirmesi üzerine yapılan tartışmalar, ülkenin milli kimliği ve bağımsızlık mücadelesinde önemli bir rol oynamıştır. Bugün, Ukrayna terimi, Ukrayna’nın bağımsız bir ülke olduğunu, tarihsel olarak Kiev Rusya’sının bir parçası olduğunu ve Ukrayna kültürünü yansıttığını ifade ediyor.